Ukraina i świat czczą pamięć ofiar Hołodomoru

W XX wieku Ukraińcy doświadczyli trzech masowych głodów: 1921–1923, 1932–1933 i głodu 1946–1947. Jednak najbardziej masowy był Hołodomor z lat 1932–1933 - ludobójstwo narodu ukraińskiego popełnione przez totalitarny reżim komunistyczny ZSRR.

Wielki głód na Ukrainie poprzedzony był szeregiem wydarzeń. I tak 18 listopada 1932 r. wydano Uchwałę Komitetu Centralnego Partii Komunistycznej (b) „O środkach na rzecz wzmocnienia zakupów zboża”, która przewidywała karę za nieprzestrzeganie planów zbioru zbóż - gospodarstwa były karane grzywną w naturze, tj. konfiskatą 15-miesięcznej stawki mięsa. W dalszej kolejności lista produktów kompensacyjnych została poszerzona o ziemniaki i smalec, pod koniec roku o produkty do długotrwałego przechowywania. Ponadto, wydana tego samego dnia rezolucja „O likwidacji kontrrewolucyjnych ośrodków i ugrupowań kułackich” pozwoliła na pozbawienie chłopów chleba w ramach artykułu „Zbrodnie kontrrewolucyjne”.

Kilka dni później, 26 listopada, Ludowy Komisarz sprawiedliwości i Prokurator Generalny Ukraińskiej SRR wydali rozkaz, w którym podkreślono, że „represje są jednym z potężnych środków przezwyciężenia klasowego oporu wobec skupu zboża”. W ten sposób sztuczny głód stał się przemyślaną i starannie zamaskowaną operacją karną.

Najpierw skonfiskowano ukraińskim chłopom, uprawiane przez nich samych, zboże, następnie ostatnie zapasy żywności - licznymi grzywnami rzeczowymi i rewizjami. W grudniu 1932 r. zakazano handlu produktami w 82 obwodach Ukrainy, zaprzestano także dostaw towarów przemysłowych. Z początkiem 1933 r. zakaz opuszczania ogarniętej głodem Ukrainą pozbawił chłopów ostatniej nadziei na ocalenie. Pozostawione bez chleba wygłodniałe rodziny chłopskie jadły różne surogaty: kolby i łodygi kukurydzy, przesiane łuski, suszoną słomę, zgniłe arbuzy i buraki, łupiny ziemniaków, strąki akacji, pokruszoną korę i liście drzew.

Terror Głodu, który trwał na Ukrainie przez 22 miesiące, zabrał życie prawie 4 milionom ludzi.

Temat Wielkiego Głodu od dziesięcioleci jest tematem tabu. Jak długo istniał reżim komunistyczny, nawet mówienie o głodzie tamtych lat było surowo zabronione. Dochodzenia w sprawie tej tragedii rozpoczęły się dopiero pod koniec lat 80. Dziś na Ukrainie, zgodnie z ustawą z 28 listopada 2006 r. „O Wielkim Głodzie na Ukrainie 1932–1933”, głód lat 1932–1933 uznawany jest za akt ludobójstwa narodu ukraińskiego, a jego publiczne zaprzeczenie – za obrazę pamięci milionów ofiar głodu i poniżanie godności narodu ukraińskiego i jest nielegalne”.

Decyzją Sądu Apelacyjnego w Kijowie z 13 stycznia 2010 r. sowieccy przywódcy Josip Stalin, Wiaczesław Mołotow, Łazar Kaganowicz, Paweł Postyszew, Stanisław Kosior, Włas Czubar i Mendel Chatajewicz zostali uznani za winnych zorganizowania Wielkiego Głodu na Ukrainie.

7 grudnia 2016 r. ukraińscy parlamentarzyści wezwali inne państwa do uznania Wielkiego Głodu za ludobójstwo narodu ukraińskiego. Jak dotąd zrobiło to 17 państw. Kolejne 10 krajów w oficjalnych apelach potępiło Hołodomor jako akt eksterminacji ludzkości popełniony przez totalitarny reżim stalinowski lub uczciło pamięć o jego ofiarach. Ponadto Hołodomor lat 1932-1933 na Ukrainie został uznany za akt ludobójstwa na szczeblu regionalnym i gminnym w 8 krajach.

W całej Ukrainie odbędą się ogólnopolskie wydarzenia poświęcone Dniu Pamięci o Wielkim Głodzie - imprezy żałobne, tematyczne wydarzenia naukowe, informacyjne i kulturalno-artystyczne, wystawy, prezentacje dokumentów, zdjęć i filmów. Jednocześnie zostanie opuszczona flaga państwowa.

O 16.00 w każdym domu Ukraińcy zapalą pamiątkowe znicze i przystąpią do ogólnopolskiej minuty ciszy.

av