Rosyjska agresja na Ukrainę wpływa na unijny rynek rolny

Sytuacja dotycząca rosyjskiej inwazji 

Konsekwencje rosyjskiej agresji na Ukrainę nadal odbijają się na produkcji rolnej w krajach UE, co wraz z innymi czynnikami – wysokimi temperaturami latem i zimową suszą – doprowadziło do wysokiej inflacji w cenach żywności i zmiany struktury konsumpcji w krajach europejskich.

Jak donosi Ukrinform, jest to stwierdzone w krótkookresowym raporcie operacyjnym o stanie sektora rolnego UE. Pełna wersja dokumentu jest publikowana na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

„Negatywny wpływ rosyjskiej inwazji na Ukrainę, która wywołała wysokie ceny początkowe i inflację w cenach żywności, nadal odbija się na rynkach rolnych i wpływa na decyzje zakupowe konsumentów. Ponadto znaczną część (terytorium – red.) UE nawiedziła zimowa susza po gorącym i suchym lecie ubiegłego roku, co pogorszyło dostępność wody w regionach, gdzie wcześniej poziom wody w naturalnych zbiornikach był niski” – poinformowano w raporcie.

Jak zauważono, pozytywny wpływ na koszt produktów rolnych może mieć stopniowy spadek cen energii, a także spadek cen niektórych rodzajów nawozów w porównaniu do poziomu cen z 2022 r. Jednocześnie ceny energii i nawozów są nadal dwukrotnie wyższe od poziomu cen tych surowców w 2020 r., co wpływa na poziom produkcji rolnej.

„Inflacja dotycząca cen produktów spożywczych pozostaje nadal bardzo wysoka. Ceny żywności w UE były średnio o 19,5% wyższe w lutym 2023 r. niż w lutym 2022 r. Oczekuje się, że konsumenci będą kupowali bardziej podstawowe i tańsze artykuły spożywcze oraz udoskonalali preferencje dotyczące różnych rodzajów artykułów spożywczych, takich jak spożywanie większej ilości kurczaka i mniejszej ilości wołowiny. Pomimo pewnego spadku kosztu własnego ceny żywności mają utrzymywać się na wysokim poziomie przez długi czas, aż zaczną spadać” – podkreślają autorzy badania.

Poza czynnikami klimatycznymi i cenowymi na poziom produkcji rolnej negatywny wpływ miały choroby zwierząt. W szczególności sektor drobiu został dotknięty epidemią ptasiej grypy, a sektor trzody chlewnej – świńskiej grypy.

„Upalna i sucha pogoda wpłynęła na produkcję zboża w UE w sezonie 2022/2023, w szczególności na zbiory kukurydzy, które spadły o 25 proc. Zwiększony import z Ukrainy pomógł niektórym regionom UE dotkniętym suszą zaspokoić ich popyt wewnętrzny, z którego większość dotyczy paszy (dla zwierząt). Jednocześnie UE nadal zwiększa eksport pszenicy (+9,4%, czyli o 32 mln ton), w odpowiedzi na wzrost światowego popytu” – czytamy w raporcie.

Według prognozy, w skali UE, w normalnych warunkach naturalnych zbiory zbóż w sezonie 2023/2024 mogą wynieść 288,4 mln ton (wzrost o +8,6% w skali roku). W tym samym okresie produkcja słonecznika w UE może wzrosnąć o 7% i osiągnąć rekordowy poziom 33,6 mln ton.

Przewiduje się, że w 2023 r. powierzchnia użytków rolnych pod buraki cukrowe zmniejszy się o 3% w stosunku do średniego wskaźnika z ostatnich 5 lat, do 1,455 mln ha, ale jednocześnie oczekuje się utrzymania zbiorów na poziomie średnich wskaźników z lat ubiegłych - na poziomie 111 mln ton.

Produkcja mleka w krajach UE w 2023 roku może spaść o 0,2% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Prognozuje się, że produkcja wołowiny, która spadła o 2,2% w 2022 r., spadnie w tym roku o kolejne 1,6%. Spadek w sektorze hodowli trzody chlewnej będzie jeszcze bardziej zauważalny – produkcja wieprzowiny spadła w ubiegłym roku o 5,6%, w tym roku spadek może wynieść kolejne 5,5%.

Oczekuje się, że konsumpcja kurczaka w UE wzrośnie w tym roku o 2,5%, więc UE zwiększy import mięsa drobiowego o 7% w 2023 r., aby zaspokoić rosnący popyt.

Przypomnijmy, że po rozpoczęciu inwazji na pełną skalę na Ukrainę w lutym 2024 r. Rosja zablokowała ukraińskie porty czarnomorskie i wstrzymała eksport ukraińskiej żywności na rynek światowy. Doprowadziło to do światowego kryzysu żywnościowego, który zagroził głodem najbardziej narażonym krajom rozwijającym się. Aby rozwiązać ten problem, UE zainicjowała działalność „korytarzy solidarności”, które umożliwiły Ukrainie eksport żywności, w szczególności produktów zbożowych, transportem lądowym, drogowym i kolejowym, a także śródlądowymi drogami wodnymi. Dotkliwość światowego kryzysu żywnościowego została częściowo złagodzona przez Inicjatywę Zbożową Morza Czarnego pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych.