MAEA opublikowała raport z inspekcji elektrowni jądrowej w Zaporożu
Sytuacja dotycząca rosyjskiej inwazji
Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) w swoim raporcie na temat wyników misji wzywa do natychmiastowego ustanowienia strefy bezpieczeństwa wokół elektrowni jądrowej w Zaporożu.
Według Ukrinformu w 50-stronicowym dokumencie zaznaczono, że strefa bezpieczeństwa jest konieczna, aby agencja mogła kontrolować sytuację na stacji.
Raport rekomenduje także poprawę warunków pracy ukraińskiego personelu obsługującego stację.
„Personel Ukrainy obsługujący elektrownie jądrową pod rosyjską okupacją wojskową stale odczuwa silny stres i presję, zwłaszcza w obliczu ograniczonej liczby pracowników” – podkreśla MAEA. „Może to prowadzić do niestabilności i zwiększonego błędu ludzkiego, z odpowiednimi konsekwencjami dla bezpieczeństwa jądrowego”.
Inspektorzy stwierdzają obecność poważnych uszkodzeń stwierdzonych na stacji, a także obecność rosyjskich wojsk i sprzętu wojskowego, w szczególności w turbinowniach.
Należy zauważyć, że ostrzał może prowadzić do uszkodzenia wyposażenia stacji i nieograniczonego uwalniania materiałów radioaktywnych.
Inspektorzy wezwali również do zakończenia wszelkich działań wojennych, które mogą mieć wpływ na systemy zasilania stacji.
W szczególności w raporcie zauważono, że w Zaporoskiej EJ, kontrolowanej przez rosyjskich najeźdźców od 4 marca, obecnie pracuje tylko jeden blok, podczas gdy inne są w trakcie konserwacji lub są w stanie „zimnego wyłączenia”.
W raporcie znalazły się również odnotowane przez Ukrainę przypadki ostrzału Zaporoskiej EJ i zniszczeń, jakie wyrządzili na obiektach elektrowni. Ponadto w dokumencie odnotowano przypadki rozmieszczenia rosyjskiego sprzętu wojskowego na terenie Zaporoskiej EJ, w szczególności w maszynowniach bloków energetycznych.
MAEA zwróciła uwagę, że inspektorzy organizacji, znajdujący się bezpośrednio w Zaporoskiej EJ, we wrześniu zaobserwowali uszkodzenia w wyniku ostrzału artyleryjskiego w pobliżu zbiorników reaktora, w szczególności zagrożone był składowisko odpadów promieniotwórczych.
„Chociaż trwający ostrzał nie wywołał jeszcze zagrożenia nuklearnego, stanowi ciągłe zagrożenie dla bezpieczeństwa jądrowego, które może wpłynąć na funkcje krytyczne, co może prowadzić do konsekwencji radiologicznych o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa” – czytamy w raporcie.
Organizacja wezwała również do natychmiastowego zakończenia ostrzału stacji.
„MAEA zaleca, aby ostrzał w pobliżu elektrowni niezwłocznie zaprzestano, aby uniknąć dalszych szkód na stacji i związanych z nią obiektach. Jest to konieczne ze względu na bezpieczeństwo personelu serwisowego oraz utrzymanie bezpiecznej i niezawodnej pracy. Wymaga to zgody wszystkich zainteresowanych stron na utworzenie strefy buforowej bezpieczeństwa jądrowego wokół zaporoskiej elektrowni jądrowej” – podkreśla raport.
MAEA odnotowała trudności, z jakimi boryka się ukraiński personel Zaporoskiej EJ w związku z obecnością na stacji wojsk rosyjskich i przedstawicieli rosatomu.
„Personel Ukrainy pracujący na stacji pod rosyjską okupacją wojskową jest pod ciągłym stresem z powodu presji i ograniczonej liczby personelu. Może to prowadzić do wzrostu prawdopodobieństwa błędu ludzkiego, co ma wpływ na bezpieczeństwo jądrowe. Odpowiednia liczba personelu operacyjnego musi być w stanie wypełniać swoje ważne obowiązki i wykonywać je bez gróźb i nacisków, które zagrażają nie tylko ich bezpieczeństwu, ale także bezpieczeństwu samego zakładu” – powiedziała organizacja.
Również raport MAEA podkreśla konieczność zorganizowania nieprzerwanego zasilania Zaporoskiej EJ.
„W kilku przypadkach Zaporoska EJ w wyniku działań wojennych utraciła całkowicie lub częściowo zewnętrzne zasilanie. Zasilanie zewnętrzne jest niezbędne do dalszego bezpiecznego działania stacji” – powiedziała organizacja.
Jeśli chodzi o sytuację bezpieczeństwa w innych obiektach jądrowych na Ukrainie, raport MAEA odnotował rosyjskie pociski manewrujące przelatujące nad elektrowniami jądrowymi w Jużnoukrainsku i Chmielnickim, co stanowiło potencjalne zagrożenie dla reaktorów jądrowych tych elektrowni, uszkodzenie zewnętrznego systemu monitoringu promieniowania w Przedsiębiorstwie Państwowym Radon w Kijowie i ostrzeliwanie instalacji jądrowej „Źródło neutronów” Charkowskiego Instytutu Fizyki i Techniki.
MAEA zauważyła, że zapewni Ukrainie wszelką niezbędną pomoc w zapewnieniu bezpieczeństwa jej obiektów jądrowych, zarówno podczas wojny z rosją, jak i po jej zakończeniu.
Jak poinformował Ukrinform, we wtorek Rada Bezpieczeństwa ONZ na wniosek rosji rozważy sytuację w elektrowni atomowej w Zaporożu. Dyrektor generalny MAEA Rafael Grossi ma przemawiać na posiedzeniu Rady Bezpieczeństwa.
Misja MAEA kierowana przez Grossiego przeprowadziła inspekcję Zaporoskiej EJ 1 września. Tego samego dnia dyrektor generalny agencji i większość delegacji opuściła obiekt zajęty przez rosję.
prs